มูลนิธิดำรงชัยธรรม ได้ก่อตั้งขึ้นโดยคุณไพบูลย์ ดำรงชัยธรรม ประธานกรรมการบริษัท จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ จำกัด (มหาชน) โดยได้มอบทุนส่วนตัวเป็นจำนวนเงิน 100 ล้านบาท สำหรับการก่อตั้งมูลนิธิ เพื่อส่งเสริมและพัฒนาด้านการศึกษาให้แก่เยาวชน
และได้จดทะเบียนจัดตั้งมูลนิธิเมื่อวันที่ 24 กันยายน 2541 ด้วยทุนจดทะเบียน 1 ล้านบาท
ชื่อ มูลนิธิดำรงชัยธรรม
ชื่อย่อ ม.ด.ธ.
ชื่อภาษาอังกฤษ DAMRONGCHAITHAM FOUNDATION
ชื่อย่อภาษาอังกฤษ D.T.F.
สำหรับตราสัญลักษณ์ของมูลนิธินี้ คือ เนื่องด้วยมูลนิธิดำรงชัยธรรม มีเจตนารมณ์ที่จะส่งเสริมและสนับสนุนเยาวชนของชาติที่มีคุณสมบัติเป็นคนคุณภาพ มีความสามารถ มีศักยภาพ เป็นผู้นำ และต้องมีจิตใจดี นั่นจึงเป็นที่มาและความหมายของตราสัญลักษณ์ของมูลนิธิ ที่ได้ออกแบบเป็นเลขหนึ่งไทย ๑ อันหมายถึง “คนดีที่หนึ่ง” และเลข ๑ นี่ พ้องกับตัวอักษร ด ของไทย ซึ่งเป็นพยัญชนะตัวแรกของนามสกุล ดำรงชัยธรรม อันเป็นนามสกุลของผู้ก่อตั้งและเป็นชื่อของมูลนิธิอีกด้วย
และเมื่อวันที่ 13 กันยายน 2550 กระทรวงการคลังได้ประกาศให้มูลนิธิดำรงชัยธรรม เป็นองค์การหรือสถานสาธารณกุศล ลำดับที่ 643 ของประกาศกระทรวงการคลังฯ
